Rodzaje magazynów logistyka – jakie są ich funkcje i co można składować w każdym z nich?

Kiedyś magazyn kojarzył nam się wyłącznie z miejscem do przechowywania produktów. Dziś jednak zmienił nieco swoje przeznaczenie. 

Obecnie magazyny logistyczne to bardzo duże, rozbudowane oraz nowoczesne centra z klimatyzacją, monitoringiem i udogodnieniami dla klienta. To przestrzeń, która służy nie tylko do przechowywania różnych produktów, dbając o odpowiednie warunki do składowania danych towarów, ale również do wytwarzania różnych rzeczy. 

Co to jest magazyn?

W magazynach przechowuje się między innymi leki czy inne specjalistyczne produkty różnych firm, które ze względu na swoją specyfikę wymagają określonych warunków. Dzięki temu nie stracą swoich właściwości. Jakie są rodzaje magazynów logistyka? Przekonacie się, czytając poniższy artykuł.

Magazyn jest częścią składową struktury magazynowej. Nie jest to miejsce przeznaczone do przemieszczania zapasów na wyodrębnionej przestrzeni oraz ich składowania. 

Magazyn może występować w postaci budowli magazynowych, których celem jest ochrona zapasów danego przedsiębiorstwa. Budowle mogą różnić się od siebie wielkością, rodzajem lub parametrami konstrukcyjnymi. Różnice te mogą wynikać z:

• automatyzacji procesów magazynowych,
• czasu, przez który towar ma być magazynowany,
• stopnia przygotowania materiałów przechowywanych w magazynie do manipulacji wewnętrznej,
• typu towarów, jakie mają być przechowywana na danej powierzchni,
• rodzaju towaru, jaki ma być przechowywany. 

Rodzaje magazynów w logistyce

Poszczególne rodzaje magazynów w logistyce różnią się od siebie. Możemy je podzielić w następujący sposób:

• ze względu na konstrukcję pomieszczenia — w tej kategorii możemy wyróżnić magazyny zamknięte, magazyny półotwarte oraz magazyny otwarte.
• uwzględniając sposób składowania towarów — tutaj wyróżniamy trzy rodzaje magazynów zamkniętych: wysokiego, średniego oraz niskiego składowania. Magazyny wysokiego składowania to takie, w których przechowuje się produkty wielkogabarytowe. Takie przedmioty, które ze względu na konstrukcję muszą być przechowywane w pomieszczeniach co najmniej 10-metrowych. Magazyny średniego składowania towarów to pomieszczenia dla przedmiotów, które mają standardowe gabaryty. Ich przechowywanie tym samym łatwo jest zorganizować. Magazyny niskiego składowania to takie, w których umieszczane są towary o najmniejszych gabarytach, oraz nietrudne do przechowywania,
• biorąc pod uwagę zakres automatyzacji — różne magazyny mają odmienny stopień wykorzystania nowych technologii. To one pozwalają na większe zautomatyzowanie prac oraz posiadania większej kontroli nad każdym procesem tam zachodzącym,
• ze względu na przeznaczenie oraz powierzchnię – jak wcześniej wspominaliśmy magazyny to centrala logistyczna, to w nich realizuje się kompleksową obsługę logistyczną. W tej kategorii wyróżniamy magazyny przemysłowe, magazyny rezerwowe oraz magazyny handlowe,
• uwzględniając sposób załadunku – w zależności od rodzaju magazynu odpowiedzialny za transport towaru ma możliwość załadowania ładunku bokiem albo tyłem. Załadunek bokiem ma miejsce wówczas gdy palety dostosowują się do wysokości naczepy auta. Z kolei załadunek bokiem jest możliwy z pomocą bramy zerowej oraz wózka widłowego. Taki rodzaj załadunku również można wykonać tyłem.

Role magazynów

Magazyn nie jest miejscem jedynie do składowania zapasów, które czekają na moment, kiedy zostaną zakupione. W rzeczywistości pełnią one kilka ważnych ról związanych z przeładunkiem. Oto niektóre z nich:

• zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi zdarzenia,
• obsługa klientów,
• cross-docking,
• konfekcjonowanie produktów,
• konsolidacja towarów,
• funkcja manipulacyjna, 
• ochrona zapasów.

Podział magazynów ze względu na ich funkcje

Jest wiele czynników, które decydują o podziale magazynów na rodzaje. Można tu wymienić takie cechy charakterystyczne jak:

• zastosowanie,
• rodzaj,
• powierzchnie,
• funkcję, 
• sposób składowania towarów,
• rodzaj umieszczanych tam produktów.

Magazyny w branży logistycznej pełnią mnóstwo różnych funkcji. Biorąc to pod uwagę, można wymienić i krótko opisać następujące rodzaje magazynów:

Magazyny produkcyjne

Jest to taki rodzaj magazynu, który służy do składowania surowców niezbędnych do wytwarzania niektórych produktów. Najczęściej korzystają z takich magazynów właściciele wielkich zakładów produkcyjnych, manufaktur czy zakładów rzemieślniczych.

Magazyny kontenerowe

W takich magazynach można przechowywać towary wymagające odpowiedniego zabezpieczenia. Korzystając z takich usług magazynowych, można mieć pewność, że produkty są bezpieczne oraz odpowiednio przechowywane.

Magazyny dostawcze

Są to tak zwane domy tymczasowe dla towarów, które wymagają segregacji, nim trafią do klienta docelowego. Zazwyczaj przechowuje się tam produkty wymagające długo lub krótkoterminowego składowania. Z takiego rodzaju magazynu najczęściej korzystają właściciele sklepów internetowych.

Magazyny przeładunkowe

W takiego rodzaju magazynach przygotowuje się produkty do kolejnego transportu lub też szybko rozpakowuje dostarczone towary. Z takich magazynów korzystają ci, którzy potrzebują jedynie przeładować towar do kolejnego transportu, bez potrzeby jego magazynowania. Jest to coraz bardziej popularny rodzaj powierzchni do prac logistycznych.

Inne sposoby magazynowania towarów

Czy można podzielić magazyny w jeszcze inny sposób? Za magazyny uznać możemy stałe miejsce składowania konkretnych towarów. Można też przyjąć kryterium wolnego miejsca lub tempa rotacji w danym magazynie.

Wszystkie magazyny logistyczne dzielą się na strefy, które nazywa się specjalnymi. One pomagają operatorom logistycznym efektywnie wykonywać swoją pracę. Jest to również pomocne w przyspieszeniu pracy takich pracowników. Tutaj niezwykle ważny jest sposób magazynowania towarów, dobór odpowiedniej na to metody oraz sposób składowania towarów. 

Istnieje praktyka, która polega na tym, że przewiezione towary umieszcza się w dowolnym wolnym miejscu. Pozwala ona na dodatkowe zoptymalizowanie przestrzeni magazynowej. Dzięki temu możemy w magazynach korzystać z nowoczesnych technologii. To one ułatwiają nam szybszy i łatwiejszy dostęp do danego produktu w magazynie.

Jeszcze jedną praktyką stosowaną w magazynach jest przechowywanie produktów według rotacji. To pozwala na bieżąco układać towary w odpowiednich strefach, co pomaga w utrzymaniu porządku. Zasada jest taka, że im większy popyt na dany towar, tym bliżej miejsca wysyłki jest ułożony. Dzięki temu skracany jest czas procesu logistycznego.

Rodzaje magazynów a ich konstrukcja

Kolejnym — jednym z najbardziej popularnych — podziałem magazynów jest ten uwzględniający sposób rozmieszczenia towarów oraz jego funkcje. W tym przypadku wyróżniamy takie rodzaje magazynów jak:

• magazyn otwarty — to taki, który nie jest zadaszony i przechowuje towary odporne na działania warunków zewnętrznych (wilgoć, nagła zmiana temperatur czy inne tego typu zjawiska),
• magazyn półotwarty — to po prostu tymczasowe konstrukcje, takie jak wiaty, które należą do pośrednich rozwiązań, jednak nadal jest dość popularne,
• magazyn zamknięty — jest niezwykle dobrze zabezpieczone przed różnymi czynnikami zewnętrznymi (wysokie albo niskie temperatury, promienie słoneczne czy inne czynniki zewnętrzne). Taki rodzaj magazynów charakteryzuje się dobrą konstrukcją izolacyjną.

Koszty magazynowania

Są to koszty wynikające z potrzeby utrzymania posiadanych zapasów. Składają się one z wielu różnych elementów. Poniżej krótki opis każdego z nich. 

Koszty kapitału

Dotyczą towaru o wysokiej wartości. Każdy dzień, w którym taki towar jest przechowany, generuje koszt, dlatego, że kapitał na niego przeznaczony mógłby być wykorzystany w inny sposób.

Ryzyko odnoszące się do utraty możliwości zbytu towaru

W szczególności dotyczy to takich produktów, które mają określony termin przydatności. Po jego upływie produkt traci całkowicie swoją wartość.

Koszty powierzchni magazynu

Generuje to potrzebę, aby przechowywane ładunki miały podobne parametry. Towar może być porządkowany w dwóch układach: blokowym albo rzędowym. Blokowy polega na swobodnym ułożeniu towarów i to właśnie pozwala na zaoszczędzenie powierzchni magazynowej, ale utrudnia dostęp do poszczególnych punktów sprzedaży. Układ rzędowy z kolei polega na ułożeniu towaru według rodzaju i firmy, do której należy, co pozwala na dostęp do poszczególnych jednostek towarowych.

Jak wygląda proces magazynowy?

Proces magazynowy to po prostu proces zaplanowanych działań operacyjnych, które mają na siebie wzajemny wpływ i można podzielić je na kilka etapów. Pierwszy to przyjęcie dostawy towarów do magazynu. Kolejnym etapem jest składowanie przedmiotów w zależności od ich wielkości, rodzaju oraz wagi.

Tak jak pisaliśmy wcześniej, w każdym z magazynów są wyodrębnione poszczególne strefy, które wpływają na efektywny przepływ produktów oraz ułatwiają szybkie działanie operatorom logistycznym. Dodatkowo ma to również wpływ na optymalizację działania poszczególnych punktów magazynu.

Dlaczego warto korzystać z usług magazynowych?

Wynajem powierzchni magazynowej to jedna z usług zewnętrznych, z których może skorzystać każda firma zajmująca się dystrybucją różnego rodzaju produktów. Ważne jest, aby każde przedsiębiorstwo, którego zadaniem jest obrót gotowymi produktami, miało możliwość przechowywania produktów lub ich przepakowywania w dogodnym dla siebie miejscu. Dlatego warto na początku swojej działalności zatroszczyć się o odpowiednie miejsce do magazynowania towaru.

Do zalet posiadania profesjonalnej powierzchni magazynowej należą między innymi oszczędność czasu i pieniędzy (kiedy nie troszczymy się o poprawność procesów logistycznych, możemy zająć się innymi obszarami sprzedaży) oraz brak kosztów magazynowania, jak i zatrudniania pracowników do obsługi wysyłki.

Kwestia magazynowania towarów jest niezwykle istotna dla wszystkich firm sprzedażowych. Wybór odpowiedniego miejsca przechowywania jest takim obszarem, nad którym trzeba się dobrze zastanowić. Wśród możliwości, jakie daje obecna technologia, nie jest to trudne. Jednak ma kluczowe znaczenie dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa.