Jakie wyróżniamy rodzaje transportu? Przewóz towarów i osób różnymi środkami transportu

Na wstępie warto zastanowić się, co rozumiemy przez pojęcie transportu. W sieci czy innych źródłach informacji znajdziemy wiele definicji. Najbardziej ogólnie mówiąc, jest to zespół czynności związanych z przemieszczaniem się osób i dóbr materialnych. Wykorzystuje się do tego odpowiednie środki transportu – np. samochodu, kolei, statku czy samolotu (zob. Internetowa Encyklopedia Zarządzania). Transport dzielimy ze względu na to, jaką drogą prowadzi. Poniżej opiszemy, jakie wyróżniamy rodzaje transportu i jak je wykorzystywać.

Klasyfikacja pionowa transportu

Transport możemy podzielić na kilka sposobów. W podstawowym rozumieniu wyróżniamy następujące rodzaje transportu:

• lądowy,
• morski,
• powietrzny.

Ten podział nazywamy pionową klasyfikacją transportu.

Transport lądowy rodzaje

Transport lądowy, jak wskazuje nazwa, odbywa się na lądzie. Ściśle mówiąc, na stałym podłożu. W takim rozumieniu transport lądowy to nic innego jak przewóz towarów drogami ziemnymi. Dzielimy go ze względu na wykorzystywany środek transportu.

Do lądowego rodzaju transportu zaliczamy:

• transport drogowy,
• transport kolejowy,
• transport specjalny.

Transport drogowy

Transport drogowy to ten, który do przewozu ludzi lub towarów wykorzystuje drogi lądowe. Co za tym idzie, do sprawnego działania potrzebuje rozbudowanej infrastruktury drogowej. Wynika to z faktu, że jest to głównie transport samochodowy. Dlatego też potrzebna jest dobrze funkcjonująca sieć autostrad czy dróg szybkiego ruchu. Polska, mimo stale powiększającej się sieci autostrad i dróg szybkiego ruchu, nie jest pionierem w najkorzystniejszym dostosowaniu terenu do transportu drogowego. Może jednak pochwalić się dużą dostępnością transportowych samochodów ciężarowych.

Transport kolejowy

W transporcie kolejowym potrzebne są specjalne tory. Kiedyś była to najważniejsza forma przewozu towarów i osób. Do dziś Polska wyróżnia się wysokim wskaźnikiem wykorzystywania tego środka transportu do przewozu ładunków różnego typu.

Transport specjalny

Przez transport specjalny należy rozumieć przekazanie towarów za pomocą taśmociągów, rurociągów lub instalacji elektrycznych. Przykładowymi towarami, które przekazuje się przez transport rurociągowy, są ropa naftowa, woda czy gaz ziemny.

Transport morski rodzaje

Transport wodny jest taką gałęzią transportu, która jest wykorzystywana na terenach z dostępem do odpowiedniej ilości dróg morskich oraz takich, które posiadają odpowiednie warunki hydrologiczne. Najczęściej przewóz ładunków odbywa się przez transport wodny śródlądowy.

Do morskiego rodzaju transportu zaliczamy:

• transport kabotażowy,
• transport liniowy,
• transport trampowy,
• transport wahadłowy.

Transport kabotażowy

Jest to transport towarów i osób między portami znajdującymi się w tym samym państwie. Co oznacza, że taki rodzaj transportu morskiego odbywa się w obrębie jednego kraju.

Transport liniowy

Transport liniowy charakteryzuje się tym, że przewóz osób i towarów odbywa się na stałych trasach, według wcześniej ustalonego rozkładu. Do takiego rodzaju transportu możemy zaliczyć m.in. wszelkie wycieczki turystyczne.

Transport trampowy

Transport trampowy odbywa się bez konkretnego rozkładu. Jego cechą charakterystyczną jest to, że dostosowuje się on do zapotrzebowania rynku. Taki transport odbywa się wówczas, gdy w danym miejscu istnieje zapotrzebowanie na konkretny towar.

Transport wahadłowy

Transport wahadłowy również jest rodzajem transportu morskiego. Jego cechą charakterystyczną jest to, że przewóz osób i towarów odbywa się między konkretnymi portami.

Transport lotniczy rodzaje

Transport lotniczy odbywa się za pośrednictwem lotów statków powietrznych np. śmigłowców, samolotów, balonów czy szybowców. Transport samolotowy ma zdecydowanie największe znaczenie, jeśli chodzi o odległość i czas przemieszczania się osób lub towarów.

Do transportu lotniczego zaliczmy:

• transport pasażerski – dotyczy wyłącznie przewozu osób,
• transport osobowo – towarowy – dotyczy równoczesnego przewozu osób i towarów,
• transport towarowy – dotyczy wyłącznie przewozu towarów.

Rodzaje transportu wady i zalety

Każdy rodzaj transportu ma swoje dobre i złe strony. Mogą one dotyczyć zarówno czasu przewozu osób lub towarów, jak i sposobu organizacji przewozu. Każdy z opisanych powyżej rodzajów transportu ma wiele punktów wspólnych, jak i charakterystycznych dla siebie wad i zalet.

Transport lądowy — zalety

Transport lądowy ma sporo zalet. Jedna z podstawowych jest coraz lepiej rozwinięta sieć dróg. Dotyczy to głównie transportu samochodowego, ponieważ sieć kolejowa nie jest jeszcze tak dobrze rozwinięta.

Dzięki temu, że sieć autostrad i dróg szybkiego ruchu jest coraz gęstsza, coraz łatwiej jest zaplanować szybki, bezpośredni oraz elastyczny transport osób lub wybranego towaru do wcześniej określonego celu.

Mimo tego, że sieć kolejowa jest znacznie mniej rozbudowana, taki sposób transportu również ma swoje zalety. Dotyczą one przede wszystkim niewielkiego kosztu transportu, a także – co niezwykle istotne w dzisiejszych czasach – ma on nieznaczny wpływ na środowisko. Ma również możliwość załadowania większej ilości towarów i może pokonać większą odległość niż transport samochodowy.

Transport lądowy – wady

Punktem wspólnym dla transportu lądowego morskiego i powietrznego jest fakt, że wszystkie silnie uzależnione są od warunków atmosferycznych. Jednak jest to niezwykle odczuwalne dla transportu drogowego. To tutaj niesprzyjające warunki pogodowe, jak i korki mogą znacznie opóźnić czas dostawy. Dodatkowo taki rodzaj transportu ma niezwykle negatywny wpływ na środowisko. Transport lądowy jest gabarytowo przystosowany do najmniejszych wielkości przesyłek. To właśnie w przypadku takiego rodzaju przewozu dochodzi do dużej ilości wypadków

Transport morski – zalety

Do najważniejszych zalet transportu morskiego należy możliwość przewozu dużej ilości towaru oraz możliwość przewozu towaru o nietypowych gabarytach. Dodatkowo ma on daleki zasięg oraz niskie koszty transportu.

Transport morski – wady

Jedną z najbardziej znaczących wad takiego rodzaju przewozu jest niezwykle długi czas realizacji dostawy, konieczność angażowania innych środków transportu np. transportowego samochodu ciężarowego. Dodatkowym ograniczeniem jest mała dostępność portów i morskich szlaków transportowych. Należy pamiętać, że jeśli towar nie zostanie dobrze zabezpieczony istnieje duże ryzyko jego zniszczenia

Transport lotniczy – zalety

Jedną z podstawowych zalet transportu lotniczego jest częstotliwość przewozu oraz szybkość dostawy. Dzięki lotniczemu sposobowi dostawy towar może być dostarczany częściej i szybciej. Do pozostałych zalet należą: bezpieczeństwo, możliwość pokonania większego dystansu, możliwość dotarcia do trudno dostępnych miejsc oraz mniejsze ryzyko uszkodzeń.

Transport lotniczy — wady

Jedną z podstawowych wad takiego rodzaju transportu są wysokie koszty oraz ograniczenia ładunkowe. Kolejną wadą jest to, że ogromny wpływ na czas dostawy mają warunki pogodowe oraz konieczność zaangażowania dodatkowego środka transportu i ludzi, którzy dowiozą i załadują towar do samolotu.