Co to jest cło? Jak wpływa na gospodarkę i handel międzynarodowy?

Cło to jeden ze sposobów wykorzystywanych przez państwa w celu regulowania importu i eksportu towarów. Polega na nałożeniu dodatkowej opłaty do wartości towaru, który przekracza granice celne danego kraju. Wprowadzenie cła przynosi wiele różnych efektów, takich jak wzrost cen towarów z importu, ochrona krajowych producentów, a także zwiększenie wpływów do budżetu państwa. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, co to jest cło, jakie są jego rodzaje oraz jakie skutki niesie za sobą dla międzynarodowych stosunków gospodarczych.

Co to jest cło?

Cło jest kosztem, jakim obciążone są towary wywożone lub przywożone z danego kraju. Nakłada je dany kraj wtedy, gdy towar przekracza granicę celną państwa.

Cło może występować również w przypadku samego tranzytu, to znaczy transportu towaru przez terytorium danego państwa.

W Unii Europejskiej utworzono Unię Celną (w jej skład wchodzi 27 państw członkowskich, także Polska), która ma na celu zniesienie cła na terenie granic wewnętrznych krajów zrzeszonych. Jest to duże ułatwienie dla firm, które świadczą usługi nie tylko na terenie swojego kraju.

Znaczenie cła w handlu międzynarodowym

Cło w handlu międzynarodowym ma przede wszystkim służyć do walki z towarami niebezpiecznymi, nielegalnym handlem, przestępczością zorganizowaną i nadużyciami finansowymi. Dodatkowy efekt wprowadzenia cła ma być widoczny w prowadzeniu legalnego handlu.

Cło w Unii Europejskiej

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, w UE utworzono Unię Celną, której zadaniem jest regulowanie kwestii związanych z opłatami celnymi. Na terytorium unijnym państwa członkowskie są zwolnione z obowiązku uiszczania opłaty celnej. To znaczy, że w przypadku przewiezienia lub wysyłki paczki z Polski do Holandii nie poniesiemy żadnych dodatkowych kosztów.

Sprawa wygląda inaczej jeśli chodzi o kraje niezrzeszone we wspólnocie UE. Możemy podać tutaj przykład Wielkiej Brytania, która od niedawna nie należy do państw członkowskich. W dokumentacji Unii Celnej są zawarte wszelkie informacje o wymianie handlowej między krajami spoza tej strefy. Zgodnie z tym, co jest zapisane w Krajowej Informacji Skarbowej, w całej Unii obowiązują jednakowe stawki celne na przewóz towarów z terenów, które nie należą do UE. Dotyczy to również pochodzenia towarów importowanych spoza UE oraz ustalenia ich wartości celnej. Takie działanie ułatwia kontrolę nad transportem oraz ułatwia jego organizację na terenie Europy.

Kiedy obowiązuje opłata celna?

Cło pobierane jest za wszystkie przesyłki międzynarodowe o znacznej wartości. Ponadto od 1 lipca 2021 roku ocleniu podlegają wszystkie przesyłki spoza UE o wartości powyżej 150 Euro. Wysokość cła stanowi odsetek wartości towaru. Zatem im droższa przesyłka, tym wyższa opłata celna. Dodatkowo przedmiotami, które są oclone bez względu na ich wartość, są:

• alkohol,
• wyroby tytoniowe,
• samochody oraz części im dedykowane,
• perfumy. 

Jak obliczyć cło na produkty z Chin?

Zanim zdecydujesz się na zakup towarów z Chin lub innego kraju spoza granic Unii Europejskiej warto znać wartość cła. Kwoty te można sprawdzić, w systemie ISZTAR — Internetowym Systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej. Można tam bez większych problemów znaleźć interesujące nas dane. Dzięki temu będziemy posiadać wszystkie potrzebne informacje, aby bez trudu zająć się sprowadzaniem towarów z dowolnego kraju. Dla przykładu podajemy kilka grup produktów i nałożone na nie wartości cła przy sprowadzaniu z Chin:

• hulajnoga elektryczna – 6%,
• zabawki dla dzieci – 4,7%,
• telefony komórkowe – 0%.

Jak obliczyć cło na produkty ze Stanów Zjednoczonych?

Co w sytuacji, kiedy chcemy zakupić towar w Stanach Zjednoczonych? Dane dotyczące cen produktów importowanych z USA również są zawarte w systemie ISZTAR. Znajduje się w nim bardzo dużo informacji odnoszących się do wysokości cła. Poniżej kilka przykładów produktów, na które nałożono cło:

• zegary ścienne – 4,7%,
• obuwie – 17%,
• samochody osobowe 17%.

Kwota cła obliczana jest w ujęciu procentowym od wartości przewożonego towaru. Fakt ten ostatecznie ma wpływ na końcową cenę sprzedawanego towaru.

Importowanie towarów na terytorium Unii Europejskiej — kiedy nie jest pobierane cło?

Jak wcześniej wspominaliśmy,na terenie całej Unii nie obowiązują opłaty celne. Oznacza to, że przewoźnik nie jest zobowiązany do uiszczenia żadnych opłat, jeśli porusza się na terenach krajów członkowskich UE. Jest to bardzo wygodne dla przedsiębiorców, którzy import towarów prowadzą na tak zwanym unijnym rynku wewnętrznym.

Sytuacja jest inna, kiedy zamierzamy regularnie sprowadzać produkty, a potem sprzedawać je na naszym rynku. Cła jesteśmy w stanie uniknąć wówczas, kiedy do kraju przywieziemy próbki, a nie towar pełnowartościowy. Ma to niemałe znaczenie na początku prowadzenia biznesu. Wówczas jeszcze nie mamy pewności, że danymi towarami będziemy chcieli handlować. Skorzystanie z tej ulgi przyda się na starcie przygody z importem towarów, a także przy sprawdzaniu nowego partnera handlowego.

Rodzaje ceł i ich funkcje

Zacznijmy od tego, jaką funkcje pełni sama opłata nakładana na rozmaite towary. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie dla kraju, do którego przywożone lub wywożone są określone produkty. Dodatkowo opłata taka daje ochronę polskim markom przed konkurencją zagraniczną. Dzieje się tak dlatego, że pomimo atrakcyjnych cen importowanych towarów kwota cła na nie nałożona czasem zniechęca do sprowadzania go z zagranicy, co pomaga wzmocnić lokalny rynek producentów. 

Podział ceł — ze względu na kierunek ruchu towarów

W przypadku tej klasyfikacji wyróżniamy takie rodzaje jak:

• cło importowe — nakładane na produkty importowane do danego kraju, ma wpływ na finalną cenę towaru w sklepie,
• cło eksportowe — dotyczy produktów wywożonych za granicę, co podnosi jego cenę,
• cło tranzytowe — odnosi się do towarów przewożonych przez teren danego państwa.

Rodzaje ceł — kryterium ekonomiczne

Do tej kategorii ceł należą:

• cło fiskalne — daje gwarancję odpowiednich dochodów dla państwa,
• cło ochronne — zabezpiecza produkcję krajową przed tańszymi zagranicznymi producentami,
• cło ekspansywne — ma za zadanie utrzymanie wysokich cen na rynku wewnętrznym.

Rodzaje ceł — ze względu na sposób określenia wysokości

Jest to ostatnie kryterium podziału ceł. Tutaj możemy wyróżnić:

• cło ad valorem — najpowszechniejszy oraz najpopularniejszy rodzaj cła. W tym przypadku wartość celna wyrażona jest w procentach, a należne cło podawane jest jako odsetek wartości danego towaru,
• cło specyficzne — stawka celna podawana jest w odniesieniu do ilości towaru (w sztukach) i ostateczna cena wysokość cła zależy od sprowadzonego towaru,
• cło kombinowane (mieszane) – jest połączeniem dwóch poprzednich rodzajów ceł albo też jeden z nich w zależności od tego, który rodzaj cła będzie w wyższej cenie.

Cło w odniesieniu do podatku VAT

Kiedy już wiemy, co to jest cło, jakie są rodzaje cła, należy zastanowić się, na jakie towary nałożony jest podatek VAT. Czy jest naliczana jedna i druga opłata jednocześnie? Czy istnieje jakieś rozróżnienie między opodatkowaniem a nałożeniem podatku VAT?

Jak już wcześniej pisaliśmy, zwolnienie z opłaty celnej mają wszystkie ładunki, które nie przekraczają 150 Euro. Natomiast przy zakupach poniżej tej kwoty musimy zapłacić podatek VAT. Należy jednak pamiętać, że takie produkty jak wyroby tytoniowe czy perfumy zawsze podlegają ocleniu i w takiej sytuacji może zdarzyć się, że będzie trzeba zapłacić cło oraz podatek VAT.

Cło a gospodarka handlowa

Jeszcze jednym istotnym aspektem w kontekście cła jest wprowadzenie takich opłat na rozwój gospodarczy kraju. Na pewno możemy wyróżnić wiele pozytywnych cech, ale czy znajdziemy też jakieś negatywne?

Efektem wprowadzenia cła na polskim rynku przede wszystkim jest wzrost cen towarów z importu tych, na które je nałożono. Skutkiem może być wzrost cen towarów importowanych, a co się z tym wiążę obniżenie sprzedaży tych rzeczy. W przypadku kiedy nie są one wytwarzane przez producentów krajowych, może spowodować spadek ich konsumpcji.

Podsumowanie

Artykuł omawia kwestię ceł w międzynarodowych stosunkach gospodarczych. Cło to opłata nakładana na przesyłki międzynarodowe, które przekraczają granice celne danego kraju. Wprowadzenie cła ma dodatkowy efekt w postaci wzrostu cen towarów importowanych. Istnieją różne rodzaje ceł, takie jak cło specyficzne, ad valorem, fiskalne, tranzytowe, ochronne, ekspansywne, kombinowane itp. Wysokość cła zależy od rodzaju towaru, ilości towaru, a także od budżetu państwa i korzyści uzyskiwanych dla krajowych producentów.

W przypadku wprowadzenia cła, konsumenci muszą płacić wyższą cenę za dany towar, a producenci zagraniczni stają się mniej konkurencyjni na rynku wewnętrznym. W Unii Europejskiej istnieje obszar celny, który regulowany jest przez akty prawne. Wprowadzenie ceł ma różne efekty w zależności od danego kraju i towaru. Na przykład, wprowadzenie ceł na towary importowane z Chin może przynieść duże wpływy dla budżetu państwa, ale jednocześnie zwiększyć ceny towarów i ograniczyć możliwość wywierania wpływu na wymianę handlową.