Transport międzynarodowy – czym jest i jak wygląda?

Transport jest procesem, dzięki któremu dochodzi do przemieszczania się ludzi, energii oraz rzeczy. Celem takiego zbioru czynności jest zaspokojenie najróżniejszych pragnień i potrzeb jednostek. Efektem transportu jest usługa przewozowa, która jest świadczona w przestrzeni. Przemieszczanie towarów i usług może odbywać się zarówno w ramach jednego państwa, jak i pomiędzy różnymi krajami. Kiedy wiemy już, jak definiować transport warto zastanowić się, czym wyróżnia się transport krajowy i międzynarodowy. Przejdźmy do odpowiedzi na pytanie: czym jest transport międzynarodowy i jak wygląda?

Transport międzynarodowy

Transportem międzynarodowym nazywamy przemieszczanie towarów między krajami, z wyłączeniem państw członkowskich Unii Europejskiej. Oznacza to tyle, że transport między Polską a Chorwacją będzie nazwany transportem wewnątrzwspólnotowym, a nie międzynarodowym.

Powyższa definicja zamieszczona w ustawie o VAT (art. 83 ust.3, pkt.1) dotyczy wyłącznie transportowania produktu gotowego i surowców. Obowiązuje w przypadku transportu:

• z miejsca nadania na terytorium kraju UE do miejsca przeznaczenia poza terytorium Unii Europejskiej,
• z miejsca nadania poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przeznaczenia również poza terytorium Unii Europejskiej,
• z punktu wyjazdu poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu poza terytorium UE, jeśli trasa przebiega — na krótkim odcinku — przez terytorium kraju UE (tranzyt),
• z miejsca wyjazdu na terytorium państwa członkowskiego – innym niż terytorium kraju – do miejsca przeznaczenia poza terytorium Unii Europejskiej,
• z miejsca nadania poza Unią Europejską do miejsca przyjazdu na terenie państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, tylko i wyłącznie wtedy, gdy część trasy przebiega przez terytorium kraju.

Wspomniana wcześniej ustawa określa również definicję, która dotyczy możliwości przemieszczania się osób. W tym przypadku określa to jako „przemieszczanie się ludzkości” (ust.3 pkt 2), które obejmuje transport:

• z miejsca przyjazdu na terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju,
• z miejsca poza terytorium kraju do miejsca docelowego na terytorium kraju,
• z miejsca wyjazdu i przyjazdu poza terytorium kraju, jeśli część trasy biegnie przez terytorium kraju (tranzyt).

Transport ponadgabarytowy międzynarodowy

Jednym z typów transportu międzynarodowego jest transport ponadgabarytowy. Przewóz nienormatywny – tak również nazywamy taki rodzaj przewoźnictwa ładunków – dotyczy dystrybucji towarów o nietypowych rozmiarach. Chodzi o takie ładunki, które ze względu na swoją wielkość i masę nie są prawnie dopuszczone do przewozu po drogach krajowych czy międzynarodowych. Dopuszczalne parametry transportowanych towarów określa prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z zapisem przepisów obowiązujących wszelkie gabaryty przekraczające 16,5 metra całej długości, 4 metry wysokości oraz 42 tony wagi (wraz z wagą kierowcy i paliwa) przekraczają ładunek normatywny.

Jakie ładunki są uznawane za ponadgabarytowe?

Jak pisaliśmy powyżej, za ładunki ponadgabarytowe uznaje się wszystkie te, które przekraczają dozwolone normy. Wśród nich można wyróżnić:

• elementy konstrukcji przemysłowych,
• zbiorniki,
• sprzęty rolnicze,
• maszyny budowlane,
• elementy infrastruktury (np. przęsła mostów, magazyny, wiatraki).

Zezwolenia na transport ponadgabarytowy

Aby transport towarów ponadgabarytowych był legalny, należy uzyskać specjalny dokument. Dokładnie jest to zezwolenie na transport ponadgabarytowy. W ustawie określa się, aż siedem typów takich zezwoleń. W zależności od kategorii i gabarytów przewożonego ładunku wydaje je poszczególny organ państwa. Zezwolenie można uzyskać na wniosek, do którego należy załączyć stosowne dokumenty. Koszt takiego pozwolenia uzależniony jest od długości trasy oraz przekroczonych parametrów. W przypadku międzynarodowego transportu gabarytowego potrzebne jest zezwolenie wydane przez kraj, przez który ma być transportowany ładunek.

Transport międzynarodowy rodzaje

Jak pisaliśmy wcześniej transport międzynarodowy to nic innego jak przesył towarów i usług między krajami. Wyróżniamy różne rodzaje transportu międzynarodowego. Poniżej krótka charakterystyka podziału na środki transportu.

Międzynarodowy transport morski

Jest to najbardziej popularny rodzaj transportu międzynarodowego. Polega on na przemieszczaniu się towarów i usług za pomocą statków. Powodem jego dużej popularności jest niski koszt oraz wysoka efektywność przewozu towaru na dużych odległościach.

Międzynarodowy transport lotniczy

Polega na przemieszczaniu usług i towarów za pomocą samolotów. Niestety jest najdroższym sposobem przesyłu towarów. Zaletą transportu lotniczego jest to, że jest najszybszym i najbardziej wygodny sposobem transportu.

Międzynarodowy transport kolejowy

W tym przypadku do przewozu towarów wykorzystuje się pociągi. Jest to tańsze i bardziej ekologiczne rozwiązanie niż transport powietrzny. Jednak zdecydowanie wolniejszy i mniej elastyczny.

Międzynarodowy transport drogowy

W transporcie drogowym wykorzystywane są samochody – najczęściej samochody ciężarowe. Jest to najbardziej elastyczny i najłatwiejszy do zarządzania sposób przemieszczania się towarów lub usług. Jego wadą może być koszt oraz wysiłek, który kryje się za takim sposobem transportu.

Międzynarodowy transport kombinowany

Polega na łączeniu różnych rodzajów transportu w celu dostarczenia towarów i usług do miejsca odbioru. Jest najbardziej efektywnym sposobem transportu międzynarodowego. Jednak może być również najbardziej skomplikowanym do zarządzania.

Transport międzynarodowy logistyka

Cały proces transportu międzynarodowego wymaga dobrze zaplanowanych czynności logistycznych oraz specjalistycznej wiedzy. Dla powodzenia tak skomplikowanego procesu logistycznego potrzebna jest odpowiednia komunikacja między właścicielem firmy transportowej, menadżerem floty, przewoźnikiem, kierowcą a klientem docelowym.

W transporcie międzynarodowym bardzo często wykorzystuje się systemy telematyczne. Są to rozwiązania telekomunikacyjne, informacyjne oraz informatyczne, które ułatwiają międzynarodową komunikację. Dają możliwość korzystania z automatycznego sterowania dostosowanego do potrzeb obsługiwanych systemów fizycznych, z którymi są zintegrowane.

Dzięki takim systemom osoby odpowiedzialne za organizację transportu są w stanie na bieżąco śledzić przewożone ładunki. Dodatkowo pokazuje on dokładną lokalizację każdego z samochodów flotowych oraz ułatwia proces weryfikacji czasu pracy i odpoczynku kierowców. W taki sposób właściciel firmy transportowej ma szanse sprawdzić, czy paliwo firmowe jest wykorzystywane w sposób zgodny z przeznaczeniem.

Transport międzynarodowy – wyzwania dla operatorów logistycznych

Zorganizowanie transportu, który w najszybszy oraz najbardziej efektywny sposób dostarczy określony towar do celu, stawia wiele wyzwań. Jeśli chodzi o transport między różnymi krajami, tych trudności może być jeszcze więcej. Oto niektóre z nich:

1. niedobór kierowców na rynku,
2. walka z nieuczciwą konkurencją, która nie ma odpowiednich licencji do transportu międzynarodowego,
3. często zmieniające się i skomplikowane przepisy prawne dotyczące transportu, które wymagają odpowiedniego przygotowania oraz znajomości prawa,
4. dbałość o stosowanie ekologicznych rozwiązań i zrównoważony rozwój gospodarczy podczas realizacji transportu międzynarodowego,
5. komunikacja z zespołem i klientami na poziomie językowym i kulturowym,
6. terminowe dostarczanie ładunków do klienta.

Transport międzynarodowy jest niezwykle skomplikowanym procesem do realizacji. Jednak jest bardzo ważny dla rozwoju gospodarczego krajów. Dzięki niemu możliwy jest handel międzynarodowy, co pozytywnie wpływa na rozwój gospodarki krajowej. Następstwem tego jest powstanie nowych miejsc pracy. Należy jednak pamiętać, że bez wykwalifikowanej kadry specjalistów ds. transportu oraz urządzeń ułatwiających im prace transport międzynarodowy nie mógłby funkcjonować.